De nieuwe Wmo: weliswaar gekanteld, maar nog altijd om te helpen

Het woord ‘kantelen’ heeft volgens het woordenboek de betekenis ‘op een andere kant zetten’. In 2008 introduceerde de Vereniging Nederlandse Gemeenten deze term voor de nieuwe manier van werken binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Niet iedereen vat deze term positief op.

Geïndiceerde zorg wordt in de nieuwe Wmo meer dan voorheen ingezet als aanvulling op de bijdrage die de inwoner en diens netwerk zelf kunnen leveren.  Veel professionals die al vóór de kanteling werkzaam waren als Wmo-consulent hebben moeite met de term kanteling. Zij zijn van mening dat dit onterecht impliceert dat er voorheen niet naar eigen kracht en netwerk gekeken werd.

Een Wmo-consulent ‘oude stijl’ zou niet veel meer doen dan het volgen van een beslisboom om te komen tot een indicatiebesluit.

In de hedendaagse praktijk hebben veel cliënten, door het grotere beroep op eigen kracht en netwerk in combinatie met de doorgevoerde bezuinigingen, recht op minder geïndiceerde zorg dan voorheen. Ook cliënten met een indicatie vanuit de oude Wmo krijgen bij herindicatie te maken met de kanteling naar de nieuwe manier van werken. Wmo-consulenten staan dagelijks voor de uitdaging om het keukentafelgesprek ten behoeve van de herindicatie op een goede manier te voeren.

Aïcha (Wmo-consulent in Zuid-Holland) vertelt dat veel cliënten zeer nerveus zijn voor het gesprek en de uitkomst ervan. “Cliënten zijn bang niet langer de ondersteuning te krijgen die zij nodig hebben. Ze hebben de angst dat ik iets kom ontnemen en gaan om dit te voorkomen gepantserd het gesprek in. ”

Klaartje (Wmo-consulent in Noord-Brabant) geeft aan dat deze angst op verschillende manieren gevoed wordt. “Sommige lokale politieke partijen schilderen de Wmo-consulent bijvoorbeeld af als ‘de vijand’ met wie je nooit alleen in gesprek moet gaan.” Aïcha: “Om cliënten gerust te stellen, neem ik altijd de tijd om een en ander uit te leggen. Ik vertel dat ik het beleid van de gemeente, mijn werkgever, uiteraard in mijn achterhoofd heb maar dat het zeker niet mijn doel is om iets af te pakken. Het is nog altijd mijn werk om te helpen.”

“Als je de cliënt meeneemt in het proces, begrijpt hij het vaak ook wanneer een indicatie lager uitvalt. Ik vraag heel specifiek door op wat de cliënt nog zelf kan en waar zijn netwerk in kan ondersteunen. Dat er voor deze taken is geen geïndiceerde zorg nodig is, concluderen we dan samen. De meeste cliënten begrijpen dit en zijn bereid het met minder uren te proberen.” aldus Jan-Willem (Wmo-consulent in Noord-Holland).

Zijn we jarenlang te gemakkelijk omgesprongen met geïndiceerde zorg en hebben we onvoldoende oog gehad voor hetgeen iemand (met hulp van zijn netwerk) nog wél kan?

Of bezuinigen we momenteel op zorg die wel degelijk broodnodig is en krijgen we te zijner tijd de rekening gepresenteerd? Wellicht is het nog te vroeg om  iets over de kanteling te zeggen. De toekomst zal het leren.

Wilt u uw team versterken met een ervaren Wmo -consulent? Bel of mail vandaag nog met Michel Kollau, onze directeur Sociaal Domein. Bel  06 – 51 13 57 93 of mail naar michelkollau@jsconsultancy.nl